Ebema trekt kaart van innovatieve diversificatie

Al bijna tachtig jaar produceert Ebema een uitgebreid gamma om ‘ruimtes te verbeteren’. “Met onze prefab betonproducten kunnen buitenruimtes gezelliger, slimmer, comfortabeler, veiliger, mooier, groener en sterker worden gemaakt,” vertelt afgevaardigd bestuurder Rob Geraerdts. “In heel wat categorieën binnen het segment horizontale verharding zijn we tot marktleider uitgegroeid. Deze positie valt echter alsmaar moeilijker te handhaven door de sterk evoluerende wetgeving. Al meerdere jaren geleden beseften we dat we moesten innoveren om ons bedrijf gezond te houden. In deze filosofie begonnen we vanaf 2022 nog sterker op onze ‘Eco Solutions’ in te zetten: waterdoorlatende verhardingsproducten waarmee we intussen bijna 25% van ons zakencijfer genereren. Toch was deze stap onvoldoende om op lange termijn onze business te garanderen. Circulariteit, milieudiversiteit, waterhuishouding, hittestress, gebruiksgemak, het gebrek aan geschoold personeel in de bouwsector…: het zijn allemaal zaken waarop we moeten inspelen. Hierbij willen we verder kijken dan enkel het segment van horizontale verhardingen. Daarom besloten we ons assortiment te diversifiëren met andere bouwoplossingen die op deze behoeften inspelen.”

Maatwerk voor binnen en buiten

Een eerste stap in die richting werd gezet met de afdeling maatwerk in Rijkevorsel, waar allerlei betonproducten worden gefabriceerd. “We spreken hier over vazen van 1 kilogram voor Michaël Verheyden tot zware industriële elementen van 30 ton uit een stuk,” verduidelijkt mede-eigenaar en innovatiemanager Bert Panis. “In deze vestiging brengen wij beton in vorm met meerdere productiemethodes. Naast het werken met geperst beton, gieten we er ook betonnen elementen, of trillen we het beton aan en ontkisten we de producten direct – een beetje vergelijkbaar met het bouwen van zandkastelen met behulp van een emmer op het strand. Zelfs het spuiten van beton voor de creatie van erg dunne producten behoort tot de mogelijkheden. Ook onderzoeken we hoe we beton zijn weg naar interieurs kunnen laten vinden. Zo zijn we onder meer bezig met gepersonaliseerde keukenbladen, materialen voor badkamers en planters. Beton is immers een erg duurzaam materiaal dat veel afwerkingsmogelijkheden toelaat.”

Zoektocht naar duurzaam productieproces

Om het portfolio te verbreden, houdt Ebema een stevige vinger aan de pols wat betreft de marktbehoeften. Zo ontdekte de firma dat de vraag naar steenstrips als gevelbekleding sterk groeit. “Logisch in de context van renovatie en duurzaamheid,” aldus Rob Geraerdts. “Als je een bestaande gevel isoleert en deze met steenstrips bekleedt, is de kans groot dat je nog binnen de bouwnorm valt en de extra laag de gevel niet te ver naar voren doet komen.” Bert Panis vervolgt: “De meeste traditionele baksteenstrips blijven echter vrij milieubelastend. Keramische types worden immers in een oven gebakken, wat een grote CO2-uitstoot betekent. Bovendien worden de meeste strips verzaagd uit dikkere gevelstenen, wat veel afval met zich meebrengt. Daarnaast trekken de baksteenstrips tijdens het bakproces een beetje krom. Gezien er bij beton geen sprake van deze nadelen is, besloten we een dergelijk product te ontwikkelen. Op zich was dat relatief eenvoudig, alhoewel het productieproces mallen van een zekere hoogte vereiste. Dit zorgde ervoor dat ook wij de strips moesten verzagen en met afval kampten – dat weliswaar wél gemakkelijk terug tot grondstof kan worden verwerkt. We wilden dit euvel uit de wereld helpen, maar dat bleek niet zo eenvoudig. Op internationale beurzen kreeg ik overal het deksel op de neus. Bij de machinebouwers was er wel degelijk een grote interesse om een oplossing te zoeken, maar de minimaal vereiste hoogte en de stabiliteit van de mallen gooide altijd roet in het eten. Tijdens een autorit kreeg ik echter opeens het idee om een mal met een schuifsysteem te ontwikkelen.”

Hoe werkt het?

Om eender welk betonproduct met behulp met trilling te persen, wordt een mal gebruikt met vakken die met elkaar zijn verbonden, en aan de onder/ bovenkant open zijn. De onderkant wordt tijdens het proces afgesloten met een plank waarop de producten worden gemaakt en vervolgens getransporteerd. Wanneer de vorm op de plank rust, beweegt een vulwagen over de vakjes om deze volledig met beton te vullen. Vervolgens wordt het beton met een stempel samengedrukt, waarna het procedé wordt herhaald met een sierbeton als deklaag. Het resultaat is een uniforme betonmassa. Bert Panis: “Dit productieproces laat echter niet toe om een vorm te vullen met een kleinere hoeveelheid betonmengsel dan de hoogte van de mal. Met mijn schuifsysteem kan dat wel: het is een tweeledige vorm waarbij het doseren gebeurt doorheen een bovenste dunne plaat. Deze is voorzien van door-en-door uitsparingen, die bij het vullen aan de onderkant wordt afgesloten door de bovenzijde van de dikkere onderplaat. Eens de vakjes in de dunne bovenplaat zijn gevuld, schuift de bovenplaat naar een andere positie, waarbij de uitsparingen net boven de uitsparingen in de dikkere onderplaat liggen. Eens deze positie is bereikt, drukt de stempel het geheel aan tot één dun element. De dikkere onderplaat zorgt voor de stabiliteit in de vorm en er kan zo met inlopen en onderfrezing worden gewerkt. Deze technische zaken zijn belangrijk om strips te maken, én dan ook nog eens met quasi elke standaardmachine!”

Momenteel enkel steenstrips in lichte kleuren

Dankzij dit schuifsysteem kan Ebema nu betonstrips van 1,6 tot 2 cm dikte – afhankelijk van de behoefte – op verschillende lengtes produceren. “Het standaardgamma dat we onder de naam ‘Panorama Steenstrip Eco’ op de markt brengen, is 60 cm lang, zoals onze ‘Panorama Brick’ die we met het traditionele procedé blijven maken,” vertelt Rob Geraerdts. “Onze Eco-steenstrip is bijzonder maatvast én minder poreus dan gebakken strips: 3 à 4% porositeit in plaats van 12 à 15% bij een baksteenstrip. Dit heeft als grote voordeel dat vocht en vuil nog minder makkelijk kunnen doordringen en we een levensduur van minstens vijftig jaar kunnen garanderen. We persen de Eco-strips met een kleine nok, zodat de plaatsers vlot de voorkant van de steenstrip herkennen. Daar heeft de stempel direct contact met het beton gehad, wat voor een mooi visueel effect zorgt.” Bert Panis vervolgt: “Een occasioneel probleem van zowel bakstenen als betongevelstenen is (kalk)uitbloei. Daarom lanceren we de Panorama Steenstrip Eco in Nordic White, Cloud White en Whale Grey. Het effect van kalkuitbloei op deze kleuren is namelijk verwaarloosbaar, terwijl net deze lichtere tinten bij de traditionele baksteenstrips moeilijk te realiseren vallen. Toch is de vraag naar dit soort producten groot. We hebben van een zwakte (kalkuitbloei) dus een sterkte gemaakt: wij kunnen deze kleuren goedkoper fabriceren dan met eender welke technologie. Eens we met 100% zekerheid andere kleuren zonder kalkuitbloei kunnen lanceren, zullen we dit uiteraard niet nalaten.”

Binnenkort nog een andere innovatie

Met de ‘Panorama Steenstrip Eco’ heeft Ebema een innovatief product dat wereldwijd op belangstelling kan rekenen. “Twee maanden na de lancering hadden we al voor een mooi bedrag aan offertes uitgeschreven”, aldus Rob Geraerdts. “Het ziet er dus naar uit dat dit economisch een succesverhaal wordt. Bovendien slaan we twee vliegen in één klap op financieel vlak. Het is immers de bedoeling om de mal – die we samen met Rampf hebben ontwikkeld en gepatenteerd – mondiaal te commercialiseren. Daarnaast zijn we nog bezig met andere nieuwigheden. Zo lanceren we in de nabije toekomst voor het eerst een betongevelsteen met het gekende Façade Click systeem. Op die manier bouw je een circulaire buitenmuur met betonnen gevelstenen die niet verlijmd of gemetseld hoeven te worden. Daarmee bieden we meteen een antwoord op de schaarste aan geschoold personeel in de bouw.” Bert Panis: “Deze betonsteen lijkt sterk op een gewone baksteen, maar wordt dus geperst en niet gebakken. Het voordeel is de enorme maatvastheid, wat een enorme troef is omdat correcties met lijm of cement niet mogelijk zijn. Tussen elke laag worden kunststoffen inserts geplaatst. Deze hebben twee torentjes die in de gaten van de stenen passen en ze zodoende onderling met elkaar verbinden. Daarnaast laten deze inserts ook verbindingen met de binnenmuur toe. Het bouwproces verloopt razendsnel, zonder afval. Een grote troef is dat mensen die de metsersstiel misschien niet onder de knie hebben, erg gemakkelijk met onze Façade Click betonsteen kunnen werken. Bovendien kunnen ze in alle weerscondities aan de slag: neerslag, koude of hitte hebben geen effect – in tegenstelling tot processen waarbij cement of lijm wordt gebruikt. Volgens de aannemers die er al mee werken levert dit een tijdwinst van ongeveer 35% op, wat zich ook positief reflecteert op het gebruik van onder meer kranen, stellingen… Met andere woorden: op het einde van de rit is deze technologie kostenbesparend.”

Circulair in de hoogste vorm

Het allergrootste voordeel is dat een muur gebouwd met het ‘Façade Click’-systeem eenvoudig en snel kan worden verplaatst, waarmee Ebema op circulariteit én de nood aan meer flexibiliteit in gebouwen inspeelt. Rob Geraerdts: “Van een groot gebouw kan je op termijn bijvoorbeeld meerdere woningen maken zonder aan vormvrijheid te moeten inboeten. Intussen heeft onder meer Colruyt al een test uitgevoerd en is de retailer van plan om dit systeem maximaal in zijn winkels te gebruiken. Ook Aldi sprong al op de kar, en de oplossing geniet eveneens interesse in de sociale woningbouw. ” Ebema zal dit nieuwe betongamma in eerste instantie enkel in lichte tinten op de markt brengen, net zoals de ‘Panorama Steenstrip Eco’. Weliswaar zullen er meerdere afwerkingsvarianten zijn: met en zonder baksteenprofiel, vlak of met geometrische indrukken, en al dan niet met geslepen accenten. Rob Geraerdts vervolgt: “Het enige nadeel is misschien de modulemaat, de afmetingen van deze steen dus. Om maximaal duurzaam en efficiënt te werken, zouden architecten daarmee in hun ontwerp rekening moeten houden. Want dit zou ertoe leiden dat er niet meer op de werf moet worden gezaagd en afval helemaal tot het verleden behoort.”

Heel wat innovatieve toekomstplannen

Om het productieproces in de toekomst nog duurzamer te maken, experimenteert Ebema met carbonisatie waarbij het cementaandeel in het beton door restproducten uit andere industrieën wordt vervangen, maar waarbij het eindresultaat wel eenzelfde sterkte en eigenschappen zou hebben. “Daarnaast hebben we nog heel veel productideeën die we in de komende jaren naar de praktijk willen vertalen,” aldus Bert Panis. “Denk maar aan oplossingen voor waterinfiltratie ter plaatse, bioreceptief beton – waarin zich doorheen de tijd mos, plantjes… kunnen nestelen – en zelfs mosbeton waarop effectief mos groeit. We werken met zo’n mooi, veelzijdig en duurzaam product en we willen letterlijk ons steentje bijdragen om beton in allerlei prefab-toepassingen nog verder te laten doorbreken.”

Onze Eco-steenstrip is bijzonder maatvast én minder poreus dan gebakken strips

Het is de bedoeling om de gepatenteerde mal mondiaal te commercialiseren.

We willen letterlijk ons steentje bijdragen om beton in allerlei prefab-toepassingen nog verder te laten doorbreken.