Duurzame dak- en geveloplossingen in EPDM, zink en koper

VM Building Solutions is gespecialiseerd in drie primaire materialen voor dak- en geveltoepassingen: EPDM, zink en koper. “Ze hebben met elkaar gemeen dat ze uitzonderlijk duurzaam zijn. Dat is nodig als je weet dat in het kader van de Green Deal alle nieuwe gebouwen tegen 2030 emissievrij moeten zijn en ook bestaande gebouwen tegen 2050 koolstofneutraal moeten worden. EPDM is één van de meest populaire membranen voor platte daken. Het materiaal heeft een bewezen levensduur van 70 jaar en dat wordt binnenkort, via de B-EPD's (Belgische milieuproductverklaringen), ook op die manier opgenomen in Totem. Het materiaal behoudt zijn elasticiteit en is uiterst bestand tegen klimatologische veranderingen, UV-straling, ozon en grote temperatuurschommelingen. EPDM bewaart zijn eigenschappen bij temperatuurschommelingen van -10 tot +90 graden Celsius. Er zijn weinig andere kunststoffen die dezelfde staat van dienst hebben. Bovendien heeft EPDM een hoge ponsweerstand en door het minimale aantal naden dat nodig is tijdens de verwerking is de kans op lekkages kleiner. Wat dan weer bijdraagt aan de lange levensduur van het dak.” Een dak dat niet vervangen hoeft te worden, is het meest duurzaam.

België is een plakland

De plaatsing van EPDM kan op drie manieren gebeuren: verkleven, mechanisch bevestigen of door middel van ballast. “Hoewel België traditioneel een ‘plakland’ is, met ongeveer 80% van de installateurs die voor verkleving kiezen, is mechanische bevestiging, met het oog op de circulariteit van een gebouw, een veel interessantere keuze. Het membraan wordt dan via inductie op drukverdeelplaatjes aangebracht, zodat het ook weer gemakkelijk losgemaakt kan worden. De EPDM kan dan worden gerecycleerd en hergebruikt als halffabricaat in diverse toepassingen. We engageren ons dan ook om die na 25 jaar terug te nemen en onze partner Carlisle gebruikt het gedevulcaniseerde EPDM-rubber dan in nieuwe EPDM-productie. Een ander alternatief dat interessant is met het oog op de circulariteit is ballastbevestiging maar die techniek wordt in België minder vaak toegepast vanwege de achterhaalde Europese windlastnormen die we hier hanteren. Daardoor moeten vaak balasten voorzien worden die de draagmuren niet aankunnen.”

Meer dan 100 jaar erfgoed en esthetiek

VM Building Solutions is wereldleider in de productie van gewalst zink voor de bouwsector, zowel qua volume als technische expertise. Onder de merknaam VMZINC produceert het bedrijf alles-in-één zinkoplossingen voor daken, gevels, regenwatersystemen en ornamenten. “Zink is een duurzaam, edel en tijdloos materiaal. Het vormt van nature een patina dat het materiaal tegen corrosie beschermt. Daardoor wordt het materiaal ook onderhoudsvrij; er groeit geen mos op en het patina zorgt ervoor dat krassen vanzelf verdwijnen. De levensduur van zink varieert van 80 tot 120 jaar, afhankelijk van de omgevingsomstandigheden. In Parijs, waar op veel daken Belgisch zink ligt, is een levensduur van meer dan 100 jaar geen uitzondering”

Het bedrijf biedt een breed scala aan oplossingen. “Dak- en gevelsystemen met staande naad zijn momenteel zeer populair maar ook losanges, mozaïekreliëfs, genervureerde panelen en allerhande plooiwerk, al dan niet met perforaties op maat, zijn mogelijk. Die flexibiliteit is ook de reden waarom het materiaal zo vaak gebruikt wordt voor de renovatie van monumenten. Als je de levensduur meerekent, is het bovendien een misvatting dat zink duur is. Integendeel, het is soms goedkoper dan gevelsteen. En er zijn evenveel oppervlakteaspecten en kleuren mogelijk. Naast de natuurlijke kleuren kan je het materiaal lakken, al vind ik dat persoonlijk doorgaans jammer, omdat de natuurlijke levendigheid van het product dan verloren gaat. Ik ben daarom een voorstander van een natuurlijke harscoating die gepigmenteerd kan worden. De flexibiliteit van zink maakt het sowieso een ideaal materiaal voor de creatieve ideeën van architecten, ontwerpers en installateurs.”

Circulariteit is een inherent kenmerk van zink. “Zink is financieel waardevol bij ontmanteling, wat het recyclingproces stimuleert. Het is een van de weinige materialen dat eindeloos gerecycleerd kan worden zonder zijn eigenschappen te verliezen. In West-Europa wordt daardoor jaarlijks ongeveer 100.000 ton zink teruggewonnen.”

Koper is goud waard

Sinds vorig jaar verdeelt het bedrijf ook VM COPPER. Cultuurhistorisch is koper een van de eerste metalen die door de mens werd gebruikt en dat al eeuwenlang grote populariteit geniet vanwege zijn zeer goede verwerkbaarheid en uitstekende duurzaamheid. Koperen elementen gaan meer dan 200 jaar mee. “Dankzij een ongeëvenaarde reeks oppervlaktebehandelingen zijn er bovendien enorm diverse designmogelijkheden. Aan het einde van de levensduur is het metaal bovendien 100% recycleerbaar, zonder kwaliteitsverlies. De hoge waarde van koper als grondstof zorgt er daardoor ook voor dat koper nooit in de afvalcontainer belandt.”

Innovatie

“Het zou gemakkelijk zijn mocht de duurzaamheid van dakbedekking alleen met het materiaal te maken hebben”, zegt Dieter. “De expertise in de plaatsing van de materialen is cruciaal. Vandaar dat we ontzettend veel investeren in het adviseren van bouwheren en de opleiding van plaatsers. We streven naar een diepgaande betrokkenheid en begeleiding bij elk project waarbij onze materialen gebruikt worden; van de voorontwerpfase, de windlastberekening, de begeleiding bij de aansluiting van moeilijke dakdetails, ... tot de eindoplevering. Daarin onderscheiden we ons en het is ook de reden waarom we verhoogde garanties kunnen geven. 50 jaar voor zink en 25 jaar voor EPDM.”

“We werken graag proactief samen om de visie, noden en budget van de klant in kaart te brengen maar ook om de onvermoede mogelijkheden te verduidelijken. Het doel is ervoor te zorgen dat een dak niet alleen mooi en duurzaam is, maar dat ook lang meegaat. Tenslotte schuilt hier de grootste duurzaamheidswinst. We doen daarom dakanalyses en -insnijdingen, om inzicht te krijgen in de huidige staat van een bestaand dakpakket of om vocht op te sporen en de bestaande hechting te achterhalen. Op de werf doen we uittrekproeven in samenwerking met fabrikanten van schroeven om de hechting en draagkracht te meten en geven we advies over aansluitdetails en compatibiliteit tussen verschillende EPDM-types. We hebben daarvoor onze eigen technici in huis. Behalve werfbegeleiding geven ze ook scholing en training aan pakweg 5.000 cursisten per jaar.”

De toekomst op uw dak

De functie van het dak is in de loop der jaren drastisch veranderd. "Helemaal in de geest van Le Corbusier zijn we ervan overtuigd dat de tijd voorbij is dat een dak gewoon een waterdichte aftopping is van onze woningen”, aldus Van Dorpe. “De beroemde architect zag vooral actieve en sociale mogelijkheden. En dat zijn er in de 21ste, met de uitdagingen op vlak van de klimaatadaptatie, nog veel meer geworden. ‘Blauwe daken’ die tot 60 liter water per vierkante meter kunnen bufferen bijvoorbeeld en die in de zomer droogteproblemen en het hitte-eilandeffect kunnen helpen aanpakken. ‘Gele daken’, voorzien van zonnepanelen, voor energieopwekking. Groendaken die bijdragen aan biodiversiteit, isolatie en waterbuffering en ‘rode daken’ die dienstdoen als sociale ruimte zoals een sportdak. Al deze functionele daken vereisen materialen met specifieke eigenschappen. Ook op dit vlak gaat de innovatie steeds verder.”

Een noodzakelijke shift

“We hebben de voorbije tijd aanzienlijke investeringen gedaan in onze fabrieken om onze productie te verduurzamen door de overschakeling van gas naar elektriciteit en de recuperatie van warmte uit productieprocessen om kantoren en magazijnen te verwarmen. De inspanningen staan symbool voor onze ambitieuze visie op de toekomst van de hele sector. Ik vrees alleen dat de markt daar nog niet klaar voor is, laat staan dat de neuzen in dezelfde richting staan. In plaats van met dat doel samen te werken om projecten boven zichzelf uit te laten stijgen, worden veel beslissingen in de bouw nog steeds gedreven door de prijs, de laagste namelijk. Dit leidt tot een boemerangeffect van goedkope, inferieure producten die op de lange termijn veel duurder uitvallen vanwege vroege renovatiebehoeften, energetische tekortkomingen en een hoge ecologische impact. We vragen daarentegen niets liever dan te kunnen samenwerken in een bouwteam met bouwheren en partners die rekening houden met de total cost of ownership en de kosten gedurende de volledige levenscyclus van een gebouw. Kijk bijvoorbeeld naar Duitsland, waar niet de goedkoopste leverancier maar de partij die het dichtst bij het gemiddelde ligt en kwalitatieve garanties kan bieden, de voorkeur krijgt. Ik ben ervan overtuigd dat dit tot aanzienlijke besparingen kan leiden. Ik voel vandaag echter nog te weinig dat architecten en bouwheren meegaan in dat verhaal. Er is dus nog veel werk op vlak van bewustwording en de integratie van nieuwe procedures en werkwijzen, in de hele bouwsector."