Belgische innovatie beschermt mensen en assets op de werf
Dankzij de vele reglementeringen en maatregelen daalt het aantal zware arbeidsongevallen in de bouw- en installatiesector stelselmatig. Toch is er nog flink wat werk aan de winkel, want in 2023 vielen nog steeds 2782 slachtoffers. Vooral valpartijen en ongevallen door een beperkt zicht blijken belangrijke oorzaken te zijn. Om deze risico’s in te perken, bestaat echter een uniek veiligheidssysteem dat bovendien geen stukken van mensen kost: MobileProxy van het Waalse BorderSystem.
De mensen op de werf dragen een tag die op basis van ‘Ultra WideBand’-radiogolven functioneert.
Gedurende vele jaren specialiseerde Ghislain Roland zich in het plaatsen van explosieven in steengroeves. Een bijzonder risicovolle activiteit die geregeld in een zwaar arbeidsongeval resulteert. “Het probleem ligt niet zozeer bij een verkeerde manipulatie van de explosieven, want in het bedrijf van mijn vader wist iedereen hoe daarmee om te gaan,” vertelt zijn zoon Guillaume Roland, huidig zaakvoerder van BorderSystem. “Wel is er een groot gevaar op valpartijen omdat de explosieven op de rand van de put worden geplaatst. Een kleine onoplettendheid of misstap is voldoende om tientallen meters naar beneden te tuimelen. Met de opkomst van elektronica zag mijn vader een opportuniteit om dergelijke risico’s in te perken. Hij ontwikkelde een ‘virtuele barrière’ die op basis van ‘Ultra WideBand’-radiogolven functioneert. Concreet wordt een virtuele veiligheidsperimeter ingesteld. De arbeiders dragen elk een armband met een tag. Vanaf het moment dat ze één stap over de grens van de veilige zone zetten, genereert deze een alarm met licht, geluid en trillingen. De terminal die het dichtst bij deze gebruiker ligt, reageert eveneens door een lichtsignaal uit te zenden. Uiteindelijk zijn we erin geslaagd om het systeem te perfectioneren, waardoor we nu een nauwkeurigheid van +/-10 cm en een lokalisatiesnelheid in minder dan 20 ms kunnen garanderen.
BorderSystem biedt een unieke beveiliging voor rolbruggen.
Van groeves naar rolbruggen
Dit veiligheidssysteem kon meteen op heel wat internationale interesse rekenen, waardoor Ghislain Roland besloot om zijn bedrijf te verkopen en zich volledig op de ontwikkeling van BorderSystem te concentreren. “Ons systeem is dermate eenvoudig en flexibel dat het voor een breed spectrum aan toepassingen inzetbaar is,” vertelt Guillaume Roland. “Vandaar dat we al snel een gelijkaardige oplossing voor rolbruggen hebben ontwikkeld. De operatoren hebben weinig tot geen zicht op wat er zich onder de rolbrug afspeelt. Vaak lopen daar arbeiders rond om zaken te controleren, wat tot erg gevaarlijke toestanden kan leiden. Met onze oplossing worden deze via hun tag verwittigd als ze zich in een gevarenzonde bevinden. Ook de operatoren krijgen een melding, waardoor ze meteen hun handelingen kunnen stopzetten.”
Bij rolbruggen waarschuwt BorderSystem de arbeiders meteen wanneer ze zich in een gevarenzone bevinden.
Bijzonder effectief in magazijnen
BorderSystem exploreerde nog een ander toepassingsgebied: de hef- en reachtrucks in magazijnen. “In dergelijke omgevingen zijn aanrijdingen een gekend probleem,” verduidelijkt Guillaume Roland. “Bij het transporteren van een lading is het zicht beperkt, waardoor er wel vaker tegen een poort, andere heftruck en zelfs collega’s wordt gereden. Ons systeem blijkt een perfecte oplossing te zijn om dergelijke incidenten te vermijden of toch sterk in te dijken. Voor dergelijke toepassingen hebben we de oplossing zelfs zodanig verfijnd dat de hef/reachtrucks automatisch vertragen wanneer er potentieel gevaar voor een aanrijding dreigt. Denk maar aan kruispunten, poorten die automatisch opengaan, voetgangers die zich in de dode hoek van de heftruck bevinden… Deze versie van ons systeem heeft BorderSystem in een stroomversnelling gebracht. De belangrijkste leveranciers van hef/reachtrucks zien zoveel potentieel in onze ‘MobileProxy’ dat ze het systeem zelf aan hun klanten voorstellen. Vandaag zijn we dan ook bezig met onderhandelingen om met deze partijen effectieve partnerships op te zetten.”
Wie met een hef- of reachtruck rijdt, heeft vaak een beperkt zicht. BorderSystem waarschuwt zowel de operator als de arbeiders indien er een risico op aanrijding is.
Ook interessant voor op de werf
Van logistiek naar de bouwwerf: het was voor BorderSystem een kleine stap. Sinds enkele maanden is ‘MobileProxy’ in verschillende projecten uitgetest en… goedgekeurd. Guillaume Roland: “De toepassingen zijn legio, maar vandaag focussen we ons voornamelijk op graaf- en sloopmachines. In het eerste geval moet de operator zijn aandacht goed bij de taak houden: bij het graven mag hij geen kabels of infrastructuur raken, en daarna moet de grond zonder morsen in de vrachtwagen worden gekipt. Vandaar dat er een reëel risico is dat hij/zij niet merkt dat er collega’s in de buurt rondlopen, met alle risico’s van dien. Dankzij ons systeem worden zowel de operatoren als de mensen op de werf verwittigd indien ze zich in de gevarenzone van de graafmachine bevinden. Bij de sloopmachines werkt ‘MobileProxy’ ietwat anders. Dergelijke installaties moeten bij wet vanop afstand worden bediend omwille van het risico op vallende brokstukken. In de praktijk durft de operator wel eens te dicht bij deze machine te staan, waardoor hij/zij slachtoffer van rondvliegend puin kan worden. Dankzij ons systeem wordt nu een alarm gegenereerd indien deze mensen zich op minder dan vier meter van de sloopinstallatie bevinden. Desgewenst kunnen we het systeem ook zo programmeren dat de machine automatisch stopt wanneer de afstand tussen machine en operator minder dan vier meter bedraagt. Intussen werd onze ‘MobileProxy’ in Frankrijk ook uitgetest om de veiligheid bij het asfalteren van autowegen te bevorderen. Daar wordt het systeem geïmplementeerd in zowel de asfalt- als de rolmachine die zich in theorie altijd minstens vijf meter van elkaar moeten bevinden.”
Intussen werd de ‘MobileProxy’ in Frankrijk ook uitgetest om de veiligheid bij het asfalteren van autowegen te bevorderen.
Mondiale ambities
In 2025 wil BorderSystem het spectrum aan toepassingen in de bouw (en andere sectoren) nog verder uitbreiden. “Er zijn zoveel mogelijkheden omdat ons systeem op basis van radiogolven werkt,” aldus Guillaume Roland. “Hierdoor kan het onder meer ook voor ondergrondse werken worden ingezet. Bovendien is de oplossing erg eenvoudig programmeerbaar en dus gemakkelijk op vraag van eender welke klant af te stemmen. Ook de gebruikers zelf kunnen ‘Mobile Proxy’ zelf aanpassen wanneer hun toepassing wijzigt of – bijvoorbeeld in de bouw – ze het systeem naar een andere werf willen meenemen. Voor diegenen die dit zelf niet willen of kunnen doen, staan wij paraat om de nodige veranderingen door te voeren. Intussen telt ons team vijf ingenieurs die zich hiermee – en de ontwikkeling van nieuwe applicaties – bezighouden. In elk geval willen we nog vele horizonten verkennen, in heel Europa en zelfs daarbuiten. Zo zijn we nu bezig met onderhandelingen om ‘MobileProxy’ in partnership met een Belgisch-Braziliaans bedrijf in Brazilië te introduceren. Dit moet de start zijn van een mondiaal avontuur dat levens redt en schade aan infrastructuur tegengaat. Op een kostenefficiënte manier bovendien, want – afhankelijk van de toepassing – kost ons systeem maar een paar honderd euro per gebruiker. Kortom, een geringe investering die niet opweegt tegen de menselijke en materiële schade die u op die manier kan vermijden.”