Modulaire hoogvlieger vormt Europese primeur

De kantoortoren – naar een ontwerp van UAU Collectiv – biedt uitzicht over de omliggende natuurgebieden Hengelhoef en Tenhaagdoornheide en vormt het boegbeeld van een bredere herontwikkeling van de site. Het project maakt deel uit van een investering van ruim 22 miljoen euro in de productiecapaciteit van SC Steelframes. Het bijzondere aan deze toren is dat hij volledig bestaat uit prefab modules in staalframe, geproduceerd in de fabriek van SC Steelframes in Houthalen. De afzonderlijke units, elk volledig afgewerkt met technieken en interieurbouw, verlieten na ongeveer 30 dagen productie de assemblagelijn. “Met deze toren tonen we dat modulaire staalbouw veel verder gaat dan woningen of kleine kantoren. Middelhoogbouw is nu ook haalbaar en efficiënt. Door alles vooraf in de fabriek af te werken, kunnen we op de werf uitzonderlijk snel bouwen, met minimale hinder voor de omgeving”, opent Davy Knoops, gedelegeerd bestuurder van SC Steelframes.

Eenmaal op de werf werden de modules als Lego-blokken gestapeld met een mobiele kraan. In totaal gaat het om een veertigtal elementen die samen het torenvolume vormen. De montage verliep razendsnel: elf verdiepingen in amper zeven werkdagen, goed voor gemiddeld 300 m² per dag. Deze snelheid is niet alleen een troef voor de opdrachtgever, maar ook voor de omgeving, waar hinder en werfduur sterk worden beperkt.

Een ongezien bouwproces

De realisatie van een middelhoge toren met modulaire units is een primeur. Omdat er geen referentieprojecten bestonden, moest SC Steelframes samen met het stabiliteitsbureau en de architecten vanaf nul het proces uitdenken. Vooraf werd een volledige prototype-verdieping gebouwd en getest, wat cruciale inzichten opleverde voor de definitieve modules. Daarbij werden oplossingen gezocht voor koppelingen, akoestiek, brandveiligheid en windbelasting. “Het was een intensief traject van vallen en opstaan, maar uiteindelijk hebben we een systeem ontwikkeld dat volledig schaalbaar is en toekomstbestendig”, licht Davy Knoops toe.

Een toren van 35 meter in modulair staalframe stelt unieke eisen aan stabiliteit. SC Steelframes koos voor een betonnen kern waarin trappenhuis en liftschacht zijn ondergebracht. “Deze stijve kern – ook op enkele dagen gebouwd met behulp van prefab betonnen modules - vangt de horizontale krachten van wind op en garandeert brandveiligheid. De modules zelf zorgen voor de verticale belastingafdracht, terwijl de kern fungeert als ruggengraat voor torsie en stabiliteit. Zonder de betonnen kern zouden we een groot deel van de ontwerpvrijheid verliezen. Het is de ruggengraat van het hele gebouw”, aldus Davy Knoops.

Op 35 meter hoogte neemt winddruk sterk toe. De horizontale krachten die hieruit voortvloeien, worden via de modules overgedragen naar de betonnen kern. “De koppelingen tussen de modules spelen hierin een sleutelrol: elk element is star verbonden, zowel verticaal als horizontaal, zodat torsie wordt tegengewerkt. Het verbindingssysteem is volledig in-house ontwikkeld. Pas na een dozijn iteraties kregen we groen licht van het stabiliteitsbureau. Elk detail telt op deze hoogte”, legt Davy Knoops uit.

Hoewel modulaire bouw doorgaans lichte funderingen toelaat, vroeg dit project om een klassieke zware onderbouw. De toren rust op betonpalen, randbalken en een kruipkelder, aangevuld met uitgebreide wapeningsnetten. Dit leverde een stevige basis die het vertrouwen van alle partners verzekerde.

Comfort en normering

Akoestiek was een groot aandachtspunt. Het repetitieve karakter van de verdiepingsvloeren bood voordelen, maar de koppelingen tussen modules veroorzaakten nieuwe uitdagingen. Traditionele akoestische ontkoppelingsmatten bleken ontoereikend. “We moesten eigen oplossingen ontwikkelen om het contactgeluid te beperken. Op thermisch vlak verliep het proces eenvoudiger: door de integratie van de juiste materialen in de fabriek voldoen de modules ruimschoots aan de geldende EPB-normen.”

Omdat dit de eerste modulaire toren van deze schaal in Europa is, bevonden de ontwerpers zich op onontgonnen terrein. “Regels en normen voor brand, akoestiek en EPB waren toepasbaar, maar voor modulaire hoogbouw bestonden geen specifieke voorschriften. Deze toren kan dus als voorbeeld dienen voor toekomstige regelgeving in modulaire hoogbouw. We hopen dat het de weg effent voor andere projecten”, zegt Davy Knoops.

De modulaire aanpak levert bovendien een duidelijke bijdrage aan circulair en duurzaam bouwen: 80% van de gebruikte materialen is gerecycleerd, waaronder het staalframe zelf, dat afkomstig is van oude voertuigen. Daarnaast beperkt het industriële bouwproces transport- en werfverkeer, met een lagere milieu-impact als resultaat.

Lessen voor de sector

De toren op de Echo-site bewijst dat modulaire staalbouw meer is dan een nichetoepassing. “Wat begon als een visionair idee groeide uit tot een statement voor middelhoogbouw in modulaire vorm. Ik zie hierin geen prototype, maar een volwaardig bouwsysteem dat ook in stedelijke context grote voordelen biedt. Zo bewijzen we dat modulair bouwen in hoogbouw snel kan, met beperkte hinder en op een circulaire manier. Bovendien effenen we de weg voor aangepaste regelgeving rond modulaire hoogbouw. Het succes van deze toren bevestigt dat onze technologie schaalbaar en betrouwbaar is”, stelt Davy Knoops.

Blik vooruit

SC Steelframes positioneert zich met dit project als pionier in modulaire hoogbouw. Het bedrijf ziet de toren niet langer als experiment, maar als bewijs dat de technologie schaalbaar is tot minstens negen verdiepingen. “Intussen werken we verder aan het verleggen van de grenzen richting hogere torens, waarbij vooral brandvoorschriften en vluchtwegen de technische uitdagingen vormen. Onze kantoortoren site is daarmee meer dan een bedrijfsgebouw. Het is een visitekaartje voor de toekomst van industrieel bouwen: snel, circulair, innovatief en in staat om de klassieke bouwmethodes op middelhoog niveau uit te dagen”, besluit Davy Knoops.

We leerden belangrijke lessen uit een prototype-verdieping

We zijn klaar om klassieke bouwmethodes op middelhoog niveau uit te dagen